Lịch sử hình thành
Từ thế kỷ 17, các thương gia ở Osaka (Nhật Bản) đã thử nghiệm các phiên bản đầu tiên của hợp đồng kỳ hạn* (1 trong 4 công cụ phái sinh) cho phép người mua và người bán chốt các thỏa thuận giao hàng trong tương lai với mức giá xác định trước trên thị trường gạo và nó ngày càng phát triển.
Giống như hầu hết các công cụ tài chính, công cụ phái sinh khác, Quyền chọn có thể được sử dụng để đầu cơ, nhưng chúng chủ yếu giúp các nhà đầu tư quản lý rủi ro. Sự phát triển của Sàn giao dịch gạo Dojima ở Nhật Bản, vào thế kỷ 18 là minh họa rõ nét cách các công cụ phái sinh đã đóng vai trò quan trọng như thế nào, trong việc giải quyết những rủi ro liên quan đến nền kinh tế hiện đại hóa nhanh chóng của Nhật Bản.
200 năm sau khi Nhật thử nghiệm phái sinh trên thị trường gạo, vào thế kỷ 19 Hội đồng thương mại Chicago (CBOT) ra đời. Các thương gia tại Mỹ gặp vấn đề là sau khi thanh toán tất cả các chi phí trả trước, họ vẫn phải chịu rủi ro về giá nghiêm trọng (tức là, điều gì sẽ xảy ra nếu giá giảm đột ngột vào mùa xuân?). Để phòng ngừa rủi ro biến động giá cả này, các thương gia đã đến Chicago và ký hợp đồng giao các loại ngũ cốc trong tương lai với giá phổ biến vào ngày đến hạn. Những hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng quyền chọn bắt đầu phát triển một cách mạnh mẽ và sôi nổi kể từ đó.
Câu chuyện của Chicago và Dojima chứng minh nhu cầu cũng như cách các công cụ phái sinh phát triển để tạo điều kiện thúc đẩy, tăng trưởng kinh tế trong thời kỳ chuyển đổi kinh tế và xã hội một cách bùng nổ và gay gắt.
Sự phát triển của quyền chọn
Từ biểu đồ trên, có thể thấy ngay từ đầu thế kỷ 21 thị trường phái sinh đã đạt tốc độ tăng trưởng nhanh chóng và không ngừng nghỉ, từ khoảng 100 nghìn tỷ USD vào năm 2000 lên đến hơn 600 nghìn tỷ USD vào năm 2012. Đặc biệt, quy mô phát triển của phái sinh là những con số khổng lồ so với GDP của Mỹ – quốc gia đi đầu cho sự phát triển của nền kinh tế toàn cầu.
Theo thông tin từ Investopedia vào ngày 30/06/2022, phái sinh là 1 thị trường khổng lồ với con số thống kê lên đến 1 triệu tỷ USD. Nhiều nhà phân tích thị trường chuyên nghiệp đã đặt quy mô thị trường này lớn gấp 10 lần tổng GDP toàn cầu. Nguyên nhân bởi có rất nhiều công cụ phái sinh đang tồn tại và áp dụng rộng rãi trên nhiều loại tài sản đầu tư như cổ phiếu, hàng hóa, trái phiếu và tiền tệ.
Trong khi hợp đồng tương lai (Futures) mang đến nhiều cơ hội lớn nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, Quyền chọn (Options) lại là 1 công cụ giúp bảo vệ danh mục đầu tư một cách hữu hiệu được các nhà đầu tư yêu thích sử dụng như một cách bảo hiểm tài sản của mình.
Cùng xem một ví dụ cơ bản sau:
Giả sử ETH đang có giá $1000.
Lily nghe ngóng thông tin và cho rằng trong tuần sẽ có thể có 1 biến động lớn +-20%
Thay vì phải bỏ ra $1000 để mua 1 ETH, Lily chỉ cần bỏ ra một khoản tiền nhỏ để mua hợp đồng quyền chọn mua Call của ETH trong thứ 6 này (thường khoảng 5% giá trị – trong ví dụ này là $50).
Nếu đến ngày đáo hạn giá ETH là $1200:
Lily có thể lời: 200-50 = $150 tương đương 300% vốn ban đầu
Thay vì bỏ ra 1000 và chỉ lời $200, tương đương 20% lợi nhuận
Trường hợp giá ETH giảm xuống $800:
Thay vì mất $200 – tương đương 20% tài sản, cô chỉ mất $50 tiền đặt cọc – tương đương 5% vốn định bỏ ra.
Trong thời gian trước ngày đáo hạn, Lily có thể bán lại quyền chọn đã mua của mình nếu cô thấy được giá, hoặc giữ đến ngày thực hiện quyền. Điều này giúp Lily chỉ cần bỏ ra một khoản đầu tư nhỏ nhưng có nhiều cơ hội và thời gian hơn để kiếm lợi nhuận của mình với giá trị gấp nhiều lần so với vốn bỏ ra ban đầu.
Rõ ràng quyền chọn không chỉ giúp bảo vệ các nhà đầu tư mà nó cũng tạo cho thị trường phát triển một cách ổn định hơn bởi các điểm kỳ vọng tính trước về giá trong tương lai .
Quyền chọn cũng giúp gia tăng tính thanh khoản và phát triển thị trường khi nhà đầu tư có thể bỏ ra mức chi phí ít hơn để gia nhập thị trường tài chính.
Quyền chọn Options cũng chiếm thị phần ngày càng cao hơn so với Futures, điển hình là vào năm 2021 khối lượng hợp đồng Options đạt đến 33.31 triệu, cao hơn 4.03 triệu so với Futures. Tổng khối lượng hợp đồng quyền chọn được giao dịch vào năm 2021 cũng cao gấp xấp xỉ 350% so với số liệu năm 2013. Năm 2021, thị trường ghi nhận kỷ lục 39 triệu hợp đồng quyền chọn được giao dịch trung bình mỗi ngày, tăng 35% so với năm 2020.
Quyền chọn cho thị trường tiền điện tử
Là một thị trường mới nổi trong khoảng thời gian gian ngắn nhưng thị trường tiền điện tử đang có những bước phát triển bùng nổ, mỗi năm có đến hàng chục triệu các nhà đầu tư mới tham gia thị trường.
Với đặc tính biến động mạnh, biên độ giao dịch có thể gấp 8-15 lần so với các thị trường truyền thống. Đối với những nhà giao dịch quyền chọn phái sinh, nơi lợi nhuận dựa trên sự biến động (volatilities) thay vì giá (prices), thị trường này thật sự là một miền đất hứa màu mỡ, đầy tiềm năng và thu hút.
Sau sự phát triển mạnh mẽ của thị trường giao ngay – Spot market và tiếp theo là hợp đồng tương lai – Future Market, có thể thấy tiền điện tử đang có những bước phát triển tương đồng với các thị trường tài chính truyền thống khác, bởi vậy rất nhiều chuyên gia tài chính thế giới điển hình như Goldman Sachs đều đưa ra chung nhận định: Sản phẩm phái sinh tiếp theo của tiền điện tử chính là sự phát triển của thị trường Quyền chọn.
Xem thêm: Tại sao quyền chọn được coi là làn sóng thứ 3 của tiền điện tử ?!
