Hợp đồng quyền chọn là gì?
Hợp đồng quyền chọn là 1 trong 4 công cụ phái sinh rất phổ biến và phát triển mạnh trên thế giới ở các thị trường truyền thống như cổ phiếu hay ngoại hối, các tài sản cơ sở như dầu, kim loại…
4 công cụ phái sinh này gồm: hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi và hợp đồng kỳ hạn.
Hợp đồng quyền chọn (Option) là hình thức hợp đồng mua bán tài sản trong tương lai với một mức giá và thời điểm xác định. Có hai hình thức quyền chọn mua (Call) và quyền chọn bán (Put). Người tham gia có thể mua (Long/Buy) hoặc bán (Short/Sell) các quyền chọn này.
Trong đó, Bên mua (Long Call hoặc Long Put) sẽ phải trả cho bên bán một khoản phí quyền chọn hay giá quyền chọn Premium để có quyền được mua hoặc được bán tài sản này trong tương lai.
Bên bán có nghĩa vụ (bắt buộc) và trách nhiệm phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ với bên mua (không được huỷ, tài sản phải thế chấp cho đến khi đáo hạn).
Tác dụng phổ biến và tốt nhất của quyền chọn đối với các nhà đầu tư là giúp phòng ngừa rủi ro và bảo vệ danh mục đầu tư hiệu quả trước các biến động lớn.
Không những thế, quyền chọn còn có tác dụng giúp nhà đầu tư tối ưu hiệu quả sử dụng vốn và lợi nhuận lên gấp nhiều lần so với chi phí bỏ ra ban đầu, trong khi rủi ro là không quá lớn.
Tối ưu lợi nhuận - quản trị rủi ro
Giả sử ETH đang có giá $1000.
Smith nghe ngóng thông tin và cho rằng trong tuần sẽ có thể có 1 biến động lớn +-20%
Thay vì phải bỏ ra $1000 để mua 1 ETH, Smith chỉ cần bỏ ra một khoản tiền nhỏ để mua hợp đồng quyền chọn Call của ETH trong thứ 6 này (thường khoảng 5% giá trị – trong ví dụ này là 50$).
Nếu đến ngày đáo hạn giá ETH là $1200:
Smith sẽ có thể lời: 200-50 = 150$ tương đương 300% vốn ban đầu, thay vì bỏ ra 1000$ và chỉ lời 200$, tương đương 20% lợi nhuận.
Trường hợp giá ETH giảm xuống $800:
Thay vì mất 200$ tương đương 20% tài sản, Smith chỉ mất 50$ tiền đặt cọc – tương đương 5% vốn định bỏ ra.
Trong thời gian trước ngày đáo hạn, Smith có thể bán lại quyền chọn đã mua của mình nếu anh thấy được giá, hoặc giữ đến ngày thực hiện quyền.
Điều này giúp Smith bỏ ra một khoản đầu tư nhỏ nhưng có nhiều cơ hội và thời gian hơn để kiếm lợi nhuận của mình với giá trị gấp nhiều lần so với vốn bỏ ra ban đầu.
Ví dụ đã cho thấy quyền chọn là một công cụ tuyệt vời giúp nhà đầu tư kiếm được lợi nhuận lớn trước các biến động của thị trường trong khi vẫn quản lý rủi ro một cách tối đa.
Khác với Future, các giao dịch dựa trên sự kỳ vọng về sự tăng hoặc giảm giá dựa trên tỷ lệ chênh lệch giữa các tài sản thì Quyền chọn dựa trên những biến động (Volatility) của thị trường. Quyền chọn còn được xem như là công cụ bảo hiểm, giảm thiểu rủi ro khi đầu tư nắm giữ tài sản cơ sở. Nhà đầu tư có thể chọn mua quyền chọn bán, trong trường hợp giá các tài sản này đi ngược với dự đoán ban đầu. Lúc này, lợi nhuận từ quyền chọn bán mang lại sẽ giảm thiểu thiệt hại do cổ phiếu đang nắm giữ xuống giá.
Bảo vệ danh mục tài sản
Ta xem tiếp ví dụ sau:
Lily đang giữ 1 ETH, giá hiện tại là $1000. Tuần này khi FED công bố lãi suất thì giá ETH sẽ có biến động lớn, Lily không chắc chắn giá sẽ lên hay xuống.
Nếu giá tăng Lily sẽ lãi, nhưng nếu giá giảm càng sâu thì cô ấy sẽ thua lỗ càng lớn.
Để giảm thiểu rủi ro, Lily quyết định mua quyền chọn bán (Long Put Option) để bảo vệ danh mục đầu tư của mình.
Lily dự đoán nếu giá ETH giảm thì có thể giảm đến $800 trong tuần sau, nên cô ấy mua quyền chọn bán có strike price là 1000$ – $800 đáo hạn sau 1 tuần. Lily cần trả cho người bán một khoản phí mua quyền chọn (premium) là thường vào khoảng 5% tương đương 10$ (Tính theo công thức Black Scholes)
Vào ngày đáo hạn:
- Giả sử ETH tăng lên $1100:
Lily sẽ lãi ($1100 – $1000) – $10 = $90
Giá ETH tăng lên càng cao thì Lily lãi càng nhiều.
- Giả sử ETH giảm về $800:
Lily chỉ lỗ $10 chi phí đã bỏ ra để mua quyền chọn (đây là lỗ max).
Khoản thua lỗ này nhỏ hơn rất nhiều so với phải thua lỗ $200 (lớn gấp 20 lần) khi giá giảm về $800 nếu Lily không sử dụng quyền chọn để bảo vệ danh mục đầu tư của mình.
Ví dụ trên cho thấy quyền chọn là một công cụ tuyệt vời giúp nhà đầu tư hạn chế thua lỗ khi giao dịch trước những biến động lớn.
Việc sử dụng quyền chọn linh hoạt đã giúp người chơi bảo vệ các tài sản của mình trước các biến động. Quyền chọn góp phần tạo ra xu hướng ổn định hơn trong các giao dịch do sự kỳ vọng về giá trong tương lai, hạn chế những khả năng tăng giảm đột ngột lớn của thị trường – yếu tố quan trọng để thị trường phát triển bền vững và ổn định hơn.
Vì vậy, việc bổ sung, trang bị kiến thức Quyền chọn là một điều hết sức cần thiết để trở thành một nhà đầu tư tài chính chuyên nghiệp. Đặc biệt ngày nay sức hấp dẫn đến từ thị trường tiền điện tử với những biến động mạnh đang là miền đất hứa cho sự phát triển các công cụ tài chính và là cơ hội cho các nhà đầu tư.
Xem thêm: Các chiến lược giao dịch quyền chọn
